Lit à la polonaise  w Zamku Chambord

Odwiedzając zamki francuskie  w zeszłym roku, a  konkretnie zamek  Chambord, natrafiłam na bardzo ciekawy mebel  a konkretnie  łóżko – które było podpisane   „Lit à la polonaise”  Byłam bardzo zdziwiona tą nazwą.

Ale szybko znalazłam sobie wyjaśnienie –   w zamku Chambord mieszkał przez kilka lat nasz król Stanisław Leszczyński, więc pomyślałam że to zapewne łóżko w którym spał i stąd też nazwa. Później przyszła refleksja, że Stanisław Leszczyński był bardzo rosłym mężczyzną i chyba by się w nim nie zmieścił. Chociaż,  z drugiej strony,  należy pamiętać, że w tamtych czasach spano na pół siedząco, lekarze wierzyli, ze dzięki temu jest lepsze krążenie  a spanie w pozycji całkowicie leżącej jest wielce niezdrowe. Mogła w tym łóżku spać także jego córka Maria Leszczyńska, żona Ludwika XV i królowa Francji.  Na pewno go odwiedzała w tym pięknym zamku. https://www.chambord.org/fr/

Jak duże było moje zdziwienie, kiedy będąc w Pałacu w  Nieborowie, który znajduje się pomiędzy  Łowiczem a Skierniewicami, w Sypialni Wojewody stoi również łóżko à la polonaise.

No cóż nie jestem ani  historykiem sztuki ani meblarstwa, więc nie wiedziałam że istnieje typ łóżka w stylu polskim.

Kiedy Maria Leszczyńska została królową Francji (1725-1768) w tym kraju zapanowała moda na polskość. A wiadomo, że to głównie Francja dyktowała modę  w Europie więc i ten nurt przedarł się na arystokratyczne salony.  Ponad to w XVIII wieku nastąpił rozkwit kultury mieszkaniowej,  nastał złoty wiek meblarstwa. Także i w Polsce zaczęto zmieniać wystroje wnętrz.  Do tej pory mieliśmy do czynienia z surowymi siedzibami sarmatów, przystrajanych tylko okazjonalnie na przyjazd ważnych gości.  W XVIII to się zmieniło, i  nie jeden szlachcic prawie stracił majątek, gdy żona na modę cudzoziemską zaczęła urządzać rezydencje.

Łóżko w stylu polskim  w Nieborowie

Hieronimowi i Helenie Radziwiłłom bankructwo nie groziło, więc i oni zadbali o ciekawy wystrój wnętrz w swoim pałacu w Nieborowie, stąd też u nich w sypialni łóżko à la polonaise.

Czym się charakteryzuje takie łóżko  polskie.  Formę tworzy baldachim w formie kopułki z lambrekinem zintegrowany z drewnianymi przyczółkami łózka za pomocą metalowych żeber ukrytych w zasłonach. Zasłony w ciągu dnia związywano na rogach, a na noc można je było tak rozłożyć że tworzyły rodzaj szczelnie otaczającego  namiotu.

Okazuje się że Zygmunt Radziwiłł zdemontował  łóżko i schował , następny właściciel wprawdzie łóżko wyciągnął ze składziku, zmontował je od nowa ale bez baldachimu.  Dopiero w 2016 zdecydowano się w Nieborowie na rekonstrukcję łóżka, i od listopada możemy podziwiać przykład łózka à la polonaise  w Nieborowie.

http://www.nieborow.art.pl/

Więcej na temat łóżka à la polonaise  można znaleźć w „Spotkaniach z Zabytkami ”  Nr 1. 2018 http://www.spotkania-z-zabytkami.pl/